Warszawa Główna Osobowa, Janusz Czarnecki

Nie wiem czemu ale fotografia kojarzy mi się ze "Złym" (1954), może dlatego, że rzeczywistość na niej przedstawiona jest równie siermiężna, jak ta którą opisywał Leopold Tyrmand: "Dotarł do Dworca Głównego od strony Twardej. Zaśmiecona hala zapełniała się opuszczającymi podmiejskie pociągi ludźmi. Przeciskał się w stronę sal bufetowych, nie zważając nawet, z jaką odrazą ludzie usuwają się przed nim z drogi. W sali restauracyjnej na poły siedzieli, na poły leżeli zmięci, zmęczeni podróżni, spali kładąc nieświeże, tłuste twarze na podesłanych ramionach, opartych o nakryte brudnymi, papierowymi serwetami stoły".

Fotografię wypatrzyłem na "Fotografii kolekcjonerskiej", wyraźnie czekała na mnie. W sumie niewiele pewnego o niej wiadomo poza tym, że na pewno została wykonana przez Janusza Czarneckiego (1928-2011) członka ZPAF od 1958 r. i ucznia Edwarda Hartwiga. Podpisana jest jako "Dworzec Śródmieście" (w Warszawie oczywiście) ale nawet dla mnie, średnio zorientowanego w architekturze stolicy jasne jest, że to dworzec "Warszawa Główna Osobowa" funkcjonujący obecnie jako Muzeum Kolejnictwa. Sam dworzec jest mało efektowny, powstał jako budynek prowizoryczny w latach 1945-46 wg projektu Witolda Bollogha (był też autorem odbudowy i przebudowy Teatru Ateneum) w miejscu dworca towarowego dawnego Dworca Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej ale jako że prowizorki są u nas najtrwalsze, swoją funkcję pełnił aż do 1997 r. Utkwił mi dobrze w pamięci, gdyż któregoś razu, już w ostatnich latach jego funkcjonowania, ku mojemu zaskoczeniu zamiast znaleźć się na Dworcu Centralnym znalazłem się właśnie na nim.

Gdyby nie podpis i tablica po prawej stronie, fotografia mogłaby być zrobiona w jakimś prowincjonalnym mieście średniej wielkości. Jest chyba późna wiosna albo wczesna jesień, popołudnie. Widać że to nie żaden "szczyt przewozowy" bo nie ma tłoku ani kolejek a i pasażerowie raczej udają się gdzieś blisko bo żaden z nich nie jest objuczony walizkami. W hali dworcowej będącej jednocześnie poczekalnią panuje w sumie dosyć senna atmosfera, co prawda jakaś kobieta śpiesznie kieruje się do wyjścia a jakaś para, która wchodzi nie ma zbyt wiele czasu do odjazdu pociągu ale nie ma kolejki ani tłumu, do odjazdu pociągu jeszcze jest trochę czasu bo ludzie nawet nie stoją (poza tymi, dla których zabrakło ławek) i nie widać by szykowali się do przejścia na peron. Nawet gołąb spaceruje przez nikogo nie niepokojony. Takie sobie zwyczajne ciepłe wiosenne/jesienne popołudnie. I coś w tym musiało być skoro dworzec stał się tematem piosenki, do której słowa ułożył Wojciech Młynarski (1964) (fragment):

"(..) Szanowni państwo, o to projekt całkiem nowy
jak zlikwidować kompleks Sali Kongresowej
Jak się nie załamywać i nie tonąć w splinach
Oto recepta jedyna.

Na wszystkie smutki - niedziela na Głównym
Na oddech krótki - niedziela na Głównym
Na sypkość uczuć i brak przyjaciela
Niedziela na Głównym, na Głównym niedziela.

Na niski wskaźnik - niedziela na Głównym
Na nadmiar wyobraźni - niedziela na Głównym
Na splin, frustrację i oddech nierówny
Na Głównym niedziela, niedziela na Głównym.

W taką niedzielę, gdy czegoś się boisz
Tych słów niewiele ci nerwy ukoi:

Pociąg osobowy do Kutna
Odjeżdża z toru pierwszego
Przy peronie drugim.
Powtarzam....

Oto najlepszy jest relaks
Niedziela na Głównym, na Głównym niedziela."