Ścigając pamięć, Grażyna Szapołowska, Aleksandra Bielska

Kilka lat temu jeden z wiceministrów zrezygnował z usług swojego kierowcy i sam prowadził służbową Lancię. Któregoś dnia musiał pojechać do Senatu. Podjechał pod budynek i usiłował zaparkować, co ze względu na panujący tam tłok wymagało sporych umiejętności. Próbuje tak, siak i owak, czas lecie a jego usiłowaniom przygląda się przewodniczący jednej z komisji senackich. Wreszcie po kolejnym podejściu mu udaje się zaparkować i wiceminister wysiada z samochodu. Wita się z senatorem i słyszy "Panie ministrze, zawsze twierdziłem, że każdy powinien zajmować się tym, na czym się zna." I w sumie puenta tej historii mogłaby wystarczyć za recenzję "Ścigając pamięć". Zdawało sobie z tego sprawę zapewne także i wydawnictwo skoro Grażyna Szapołowska korzystała z pomocy współautorki - Aleksandry Bielskiej, której nazwiska prawdopodobnie ze względów marketingowych "zapomniano" umieścić na okładce. Ale nie ma się co dziwić - w końcu ta książka jest od początku do końca przykładem typowego produktu marketingu.

Nie będę ukrywał - zabierałem się do "powieści" tandemu Bielska-Szapołowska z dużą rezerwą a kończyłem z mocno mieszanymi uczuciami. Przez wydawcę jest ona reklamowana jako książka, której motywem przewodnim jest śmierci matki Grażyny Szapołowskiej, a po wyczynach Justyny Steczkowskiej na Starych Powązkach trudno mi jakoś uwierzyć artystom w ich publicznie demonstrowany smutek po utracie najbliższych i Grażyna Szapołowska nie jest wyjątkiem. Okładka z zalotnie (?) obnażonym ramieniem jakoś nie kojarzy mi się ze smutkiem, żałobą i żalem - no, ale może się nie znam.

Nie kwestionuję jej prawa do wywlekania na sprzedaż okoliczności śmierci bliskiej osoby ale sam czułbym się niezręcznie znęcając się nad tekstem poświęconym bardzo intymnym przeżyciom nawet wówczas gdy Aktorka sama przeniosła je ze sfery sacrum do profanum. Nie mam już takich skrupułów w odniesieniu do pozostałych wątków. 

"Otwieram oczy. Za oknem grafitowy świt. Zbiegam po schodach. Słyszę dźwięk maszynki do golenia. Eric wstał. Wchodzę do łazienki. Całuję go. W jego oczach dostrzegam również brak snu. Wymykam się do kuchni. Ekspres do kawy czeka na przyciśnięcie guzika. Mijam go. Wyjmuję z szafki mały niebieski garnuszek. Wsypuję dwie kopiaste łyżki kawy, trzy kostki cukru, szczyptę cynamonu i trzy rozgniecione ziarnka kardamonu. Dwukrotnie zagotowuję. Zapach wypełnia kuchnię." Brzmi znajomo? - i nie mam na myśli przepisu na kawę.

Ależ tak, tak - to przecież styl E.L. James, autorki bestsellerowej trylogii o Grey'u, który obie Panie opanowały do perfekcji, zaserwowały bowiem czytelnikom tekst zdominowany przez zdania nierozwinięte i równoważniki zdań imitujący głębię przemyśleń równie odkrywczych jak to, że "Spędzamy z ludźmi miliony minut, które ulatują." podlany sosem pretensjonalności w rodzaju "Jasnozłotych łąk zbóż". Grażyna Szapołowska nie wysiada, jak każdy z nas na stacji kolejowej. Gdy wybrała się do jeleniogórskiego teatru, w ujęciu Autorek wyglądało to następująco - "Jechałam całą noc. Pociąg o świcie zatrzymał się na stacji z napisem "Jelenia Góra". Wysiadłam.". Zapewne gdy wracała, pociąg zatrzymał się na stacji z napisem "Warszawa" i też wysiadła.

Pustka intelektualna "Ścigając pamięć" jest zdumiewająca, bo myśl jest tutaj równie jałowa jak Sahara choć oczywiście w książce, która jak wspomniałem, ma pełnić funkcję marketingową treści intelektualnie nośne nie są warunkiem koniecznym. Jednak nawet ta autopromocja wygląda, jakby powiedzieli prawnicy, na "usiłowanie nieudolne aczkolwiek w zamiarze bezpośrednim".

Otóż obie Panie usiłują zrobić na czytelniku wrażenie nazwiskami ludzi, z którymi zetknęła się Grażyna Szapołowska i filmami, w których zagrała a raczej, jak można wyczytać w wydawniczej notce, "Stworzyła kreacje w wielu europejskich produkcjach, za które otrzymała liczne nagrody".

No to ręka w górę, kto słyszał o serialu "Piazza di Spagna"? Nikt? Jak to? A przecież jej partner "był wówczas bardzo popularny - grał Storma Logana w Modzie na sukces"! W innym równie "znanym" filmie "Zagon" Szapołowska stanowiła "gwarancję sukcesu filmu" - też nikt nie słyszał?! Po jej roli w "Innym spojrzeniu" jeden z dziennikarzy pytał, czy "nie obawia się, że w kraju zostanie uznana za lesbijkę?" Aj waj!

Tak się jakoś złożyła, że Aktorka nie grała z aktorami światowego formatu, ani w żadnym światowym hicie - co oczywiście nie jest niczym uwłaczającym zwłaszcza, że zagrała w filmach, które biły rekordy popularności w kraju, tak jak "Wielki Szu" (choć nie da się powiedzieć by zagrała tam rolę wybitną), ale Grażyna Szapołowska ma chyba na tym punkcie jakiś kompleks, który usiłuje rekompensować opowiastkami o przypadkowo spotkanych sławach takich jak Liv Ullmann i John Malkovich, któremu bezskutecznie zachwalała swoje kosmetyki Sza (zapominając wspomnieć, że jej projekt poniósł klapę potwierdzając tym zresztą jeszcze raz prawdziwość puenty z opowiedzianej przeze mnie anegdoty).

Może to i ciekawe, ale mnie jakoś nie przekonuje i czy od razu trzeba pisać o tym książkę? Pewnie ładniej by to wypadło w Gali albo Claudii. Jak dla mnie "szkoda czasu i atłasu".